NOWE MIASTA WOJEWÓDZKIE ?
Policentryczna siatka osadnicza niesie ze sobą liczne korzyści dla zagospodarowania przestrzennego Polski. Przede wszystkim sprzyja zrównoważonemu rozwojowi regionalnemu, przeciwdziałając nadmiernej koncentracji ludności i inwestycji w największych miastach, takich jak Warszawa, Kraków czy Wrocław. Dzięki temu mniejsze ośrodki mają szansę na dynamiczniejszy rozwój. Rozproszenie centrów administracyjnych, na przykład poprzez powołanie nowych miast wojewódzkich, poprawia dostęp mieszkańców do urzędów, placówek medycznych, sądów i innych instytucji publicznych. To z kolei może przyczynić się do zahamowania depopulacji mniejszych miast, zwiększając ich atrakcyjność jako miejsc do życia i pracy. Policentryczność wpływa również na poprawę układu transportowego, skracając dystanse komunikacyjne i zmniejszając problem długich dojazdów do pracy. Silne ośrodki regionalne zwiększają odporność gospodarki na kryzysy, ponieważ dywersyfikacja rozwoju zmniejsza skutki ewentualnych problemów ekonomicznych w jednym dużym mieście. Równomierny rozwój wielu miast może także ograniczyć niekontrolowaną suburbanizację i chaos przestrzenny, zmniejszając presję na przedmieścia największych aglomeracji.
Ponadto, nowe miasta wojewódzkie mogą przyciągnąć inwestorów, wzmacniając konkurencyjność regionów, które dotychczas pozostawały w cieniu metropolii. Większe rozproszenie funkcji administracyjnych i gospodarczych pozwala lepiej wykorzystać istniejącą infrastrukturę transportową, akademicką i urzędową w wielu miastach, które dysponują odpowiednim zapleczem, ale nie odgrywają kluczowej roli w krajowej hierarchii osadniczej. W raporcie IRMIR wskazano, że niektóre miasta, mimo utraty statusu miast wojewódzkich, pozostały centrami regionów i pełnią funkcje aglomeracji regionalnych, porównywalne z innymi stolicami województw. Do takich miast należą Częstochowa, Radom i Bielsko-Biała. Mimo swojej funkcji regionalnej, te miasta borykają się z permanentnym spadkiem liczby ludności – corocznie tracą mieszkańców.
BIBLIOGRAFIA:
[1] „Hierarchia funkcjonalna miast w Polsce i jej przemiany w latach 1990–2020” (Obserwatorium Polityki Miejskiej i Regionalnej – IRMIR, Instytut Rozwoju Miast i Regionów - Kraków-Warszawa 2024.
[2] Poziomy hierarchiczne polskich miast z uwzględnieniem obszarów funkcjonalnych - Uwaga: *Delimitacja miejskich obszarów funkcjonalnych (I-III rzędu) za: P. Śleszyńskim i T. Komornickim (2016), w przypadku GZM+ jest to katowicki OM wg delimitacji P. Śleszyńskiego i T. Komornickiego (2016), który zawiera również cztery miasta spoza GZM: Jaworzno, Orzesze, Porębę i Łazy. - miast I-III rzędu (2020 r.); Ryc. 1. Hierarchia funkcjonalna miast w Polsce z uwzględnieniem obszarów funkcjonalnych dla I-III rzędu; Źródło: opracowanie ©Obserwatorium Polityki Miejskiej i Regionalnej IRMiR - s.15 - „Hierarchia funkcjonalna miast w Polsce i jej przemiany w latach 1990–2020” (Obserwatorium Polityki Miejskiej i Regionalnej – IRMIR, Instytut Rozwoju Miast i Regionów - Kraków-Warszawa 2024.
WYGENEROWANE PRZY POMOCY NARZĘDZI AI: TREŚCI, OBRAZY, ANIMACJE i DŹWIĘKI ZOSTAŁY WYGENEROWANE SYNTETYCZNE, ZMODYFIKOWANE LUB/I ZMANIPULOWANE